Wspólny pokój
Feminarium o literaturze kobiet

23.03.2015, godz. 18.30, Piwnica Largactil
W chmurach...
prowadzenie Agnieszka Kozłowska
Retoryka erotyki, czyli jak o seksie piszą kobiety.
Zajmiemy się całością i fragmentem, tekstem i ciałem. Będziemy czytać Strach przed lataniem Eriki Jong, W powietrzu Ingi Iwasiów oraz Nieważkość Julii Fiedorczuk. Zajrzymy także do wielu powieści polskich i zagranicznych. Będziemy szukać rozkoszy.

 

09.03.2015, godz. 18.30, Piwnica Largactil
Tove Jansson – " Wiadomość"

prowadzenie Justyna Czechowska
Tove Jansson znana jest głównie jako autorka serii o Muminkach. Niewielu wie o jej twórczości malarskiej, choć głównie w tym kierunku się kształciła. W lutym 2015 r. ukazał się po polsku zbiór jej opowiadań dla dorosłych zatytułowany Wiadomość, książka zawiera wybrane (przez samą autorkę) nowele pisane przez całe życie. Wiele z nich to para-autobiograficzne opowieści, znajdziemy w nich genezę muminkowego świata, lesbijską miłość, podróże, silny związek córki z matką, listy, ale przede wszystkim sztukę. Słusznie zauważył Filip Springer, pisząc blurb na okładkę książki: "Cały manifest artystyczny w jednym opowiadaniu"

 

26.05.2014, godz. 18.30
Było to dla mnie dziwaczne
i podniecające

Seminarium o związkach sztuk wizualnych i literatury w ramach cyklu seminariów WSPÓLNY POKÓJ, o prozie i poezji kobiet. Prowadzenie Natalia Malek, Zbigniew Libera
Druga część seminarium poświęconego związkom sztuk wizualnych i literatury, ze szczególnym uwzględnieniem fotografii i ekfrazy fotografii. Przyglądając się wybranym fotografiom razem z artystą, Zbigniewem Liberą, postaramy się prześledzić inspiracje wizualne, które dały początek tekstom literackim:
wierszom "bagiennym" Seamusa Heaney'a;
wierszom-komentarzom do fotografii Witolda Wirpszy;
wierszom "malarskim" Bianki Rolando;
prozie Darka Foksa i zdjęciom Zbigniewa Libery.
Otwierając Wspólny Pokój na refleksję pisaną z męskiego punktu widzenia oraz poezję mężczyzn, postaramy się pamiętać o genderowym wymiarze relacji widz-obiekt spojrzenia, i przyjrzymy się sposobom funkcjonowania tej relacji na przykładach konkretnych tekstów i fotografii.

Lektury
  Jarniewicz, Jerzy. "Małe cudzołożnice" i "Obrazy obrazów, czyli wiersze z fotografii wyrosłe." [w:] Heaney. Wiersze pod dotyk.         Wydawnictwo Znak: Kraków, 2011.
  Foks, Darek, Zbigniew Libera. Co robi łączniczka? Ars Cameralis Silesiae Superioris: Katowice, 2005.
  Pawelec, Dariusz. "Antropologia fotografii. Witolda Wirpszy Komentarze do fotografii." [w:] Interpretować dalej.       Najważniejsze         polskie książki poetyckie lat 1945-1989. red. A. Kałuża, A. Świeściak. Universitas: Kraków, 2011.
  Rolando, Bianka. Podpłomyki. Wydawnictwo WBPiCAK: Poznań, 2012.
  Wirpsza, Witold. Komentarze do fotografii. The Family of Man. Wydawnictwo Literackie: Kraków, 1962.

Wszystkie teksty zostały zeskanowane i są dostępne w formie pdfów dla zainteresowanych poniedziałkowym seminarium.
Po teksty piszcie na adres: dea_nat@wp.pl. Zapraszamy!

.

12.05.2014, godz. 18.30
Gdzie jesteś, Polyanno?
Część 2
Prowadzenie Sylwia Głuszak
Zajęcia będą poświęcone literaturze dla dziewcząt. Skoncentrujemy się na powieściach polskich pisanych po roku 90., czyli na wzorcach dziewczyńskości tworzonych współcześnie.

28.04.2014, godz. 18.30
Gdzie jesteś, Polyanno?
Część 1
Prowadzenie Sylwia Głuszak
Zajęcia będą poświęcone literaturze dla dziewcząt. Skoncentrujemy się na powieściach polskich pisanych od lat 50. do 80., czyli na wzorcach dziewczyńskości tworzonych w PRL-u. Spróbujemy odnaleźć ich związki z klasyczną światową literaturą dla młodzieży z początku wieku, taką jak "Ania z Zielonego Wzgórza", "Tajemniczy ogród", "Pollyanna" czy choćby rodzime "Szaleństwa panny Ewy" lub mniej znane "Słoneczko" Marii Buyno-Arctowej. Zastanowimy się, jak wyglądał i jak zmieniał się wzorzec dorastającej panny w czasach realnego socjalizmu. Proszę przygotować się na literacką przygodę z Marią Kruger, Krystyną Siesicką, Hanną Ożogowską, Jurgielewiczową i oczywiście Małgorzatą Musierowicz.

14.04.2014, godz. 18.30
Było to dla mnie dziwaczne
i podniecające
Prowadzenie Natalia Malek
Seminarium poświęcone związkom sztuk wizualnych i literatury, ze szczególnym uwzględnieniem fotografii i ekfrazy fotografii. Wychodząc od kilku tekstów teoretycznych o fotografii, przechodząc płynnie w eseje o niej, a następnie w literackie interpretacje fotografii i ujęcia jej zarówno jako dzieła sztuki (np. w poezji ekfrastycznej), jak i najbardziej rozpowszechnionego narzędzia komunikacji (np. w reportażach i prozie non-fiction), zbadamy m.in. sposoby budowania podmiotowości, sposoby budowania bliskości i więzi, sposoby odkrywania i zakrywania piękna, problem wstydu i przemocy spojrzenia, i inne problemy, powstające w wielokącie komunikacyjnym, jaki tworzą: fotograf(ka), fotografowany(a), widz(ka), pisarz(ka) i czytelnik(czka). Otwierając Wspólny Pokój na refleksję pisaną z męskiego punktu widzenia (Nowicki, Tochman, Jarniewicz) oraz poezję mężczyzn (Heaney), postaramy się pamiętać o genderowym wymiarze relacji widz-obiekt spojrzenia, i przyjrzymy się sposobom funkcjonowania tej relacji na przykładach konkretnych tekstów i fotografii.
Seminarium zostanie podzielone na dwa spotkania.

Lektury
  Arbus, Diane. Wybór fotografii z albumów.
  Dehnel, Jacek. Fotoplastikon. fragm.
  Heaney, Seamus. Wybór wierszy w tłum. Piotra Sommera
  Morrison, Toni. Sula.
  Nowicki, Wojciech. Dno oka. Eseje o fotografii. Po co jest sztuka? red. Grzegorz Jankowicz. fragm. rozmowy z Jerzym Jarniewiczem oraz Markiem Bieńczykiem
  Smith, Barbara. Wybór tekstów krytycznych o Toni Morrison.
  Sontag Susan, O fotografii (tłum. Sławomir Magala)
  Sontag, Susan. Widok cudzego cierpienia (tłum. Sławomir Magala). fragm.
  Tochman, Wojciech, Eli, Eli. fragm.
Dodatkowe
Emin, Tracey. Wybór fotografii i fotografii prac z albumów

10.03.2014, godz. 18.30
Czajori/Romni dziś i wczoraj, czyli o kulturze romskiej tekstów kilka
Prowadzenie Monika Błaszczak
Pomimo, że kolorowe wozy nie przemierzają już Europy Środkowo – Wschodniej stereotypy o Romach/Cyganach są wspólne i dość silne. Na przykładzie Polski i Słowacji porozmawiamy o przejawach kultury romskiej/cygańskiej wczoraj i dziś, a także szczególnej roli kobiet w tych społecznościach. Tytułem wstępu sięgniemy zarówno po reportaże, beletrystykę, poezję, jak i teksty etnograficzne/kulturoznawcze.
Lektury
  Ficowski Jerzy, Cyganie w Polsce. Dzieje i obyczaje, Tower Press, Gdańsk 2000
  Gauss Karl-Markus, Psożercy ze Svini, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2005
  Kuźniak Andżelika, Papusza, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013
Lektury fragmenty
  Ostałowska Lidia, Cygan to Cygan, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2012 tu: Zwykły proszek (str. 67), Sen do obiadu zabawa do rana (str. 68-80), Kura (str. 81), Romska Kraina Jej Królewskiej Mości (str. 82-91), Testament Cygana Felusia (str. 93-110)
  Romano Kher. O romskiej sztuce, estetyce i doświadczeniu, praca zbiorowa, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2013
  Życie w dwóch światach. Tożsamość współczesnych Romów, Godlewska-Goska Marta, Kopańska Justyna, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2011 (podeślę do końca tygodnia)
Filmy
  Wywiad Jerzego Ficowskiego z Bronisławą Wajs (1978) 
  Reportaż Władysława Ślesickiego Zanim opadną liście; (1964)
  Dokument Stanisława Muchy dla Planete pt. Cyganie
  Film Papusza małżeństwa Krauze (2013); mam nadzieję, że każdy zobaczył
  Film Cygan (Cigán); reżyseria: Martin Šulík (2011), do ściągnięcia do 4.03
Wiersze:

  Mirga Teresa, wybrane wiersze
  Wajs Bronisława, wybrane wiersze

21.03.2014, godz. 18.30
Zapraszamy na wspólne czytanie dramatu Trash Story Magdy Fertacz
prow. Agnieszka Kozłowska

 
Archiwum

1 Tkaj, Arachne! (o kobiecych teksturach
i trudnościach w ich pisaniu)
(14 listopada 2011)

Teksty teoretyczne
V. Woolf – "Własny pokój" (Sic!, Warszawa 2002), rozdziały III, IV i VI (dla chętnych – całość tego eseju);
Nancy K. Miller – "Arachnologie: kobieta, tekst i krytyka" (w: "Teorie literatury XX wieku. Antologia",
pod. red. A. Burzyńskiej, M.P. Markowskiego, Kraków 2006).

Teksty teoretyczne dodatkowe (dla chętnych)
G. Borkowska – "Metafora drożdży. Co to jest literatura/poezja kobieca?" (w: "Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie. Antologia szkiców pod red. A. Nasiłowskiej", Warszawa 2001);
"Kobiecość rozpisana na role. Z Grażyną Borkowską rozmawia Agnieszka Mrozik" (w: "LiteRacje" nr 7/2005);
K. Szczuka – "Prządki, tkaczki i pająki. Uwagi o twórczości kobiet" (w: tejże: "Kopciuszek, Frankenstein i inni", eFka, 2001);
K. Kłosińska – "Kobieta autorka" (rozdział I książki tejże: "Ciało, pożądanie, ubranie", Kraków 1999).

Teksty literackie
Wybrane wiersze poetek piszących o kobiecym pisaniu (w: "Solistki. Antologia poezji kobiet (1989–2009"), red. J. Radczyńska, M. Cyranowicz, J. Mueller, Staromiejski Dom Kultury, Warszawa 2009);

 

2 Z buziami w ciup, nóżkami w supełek
(o wchodzeniu dziewczynek w kulturę)
(28 listopada 2011)

Teksty teoretyczne
H. Cixous – "Śmiech Meduzy" (przełożyła A. Nasiłowska, "Teksty Drugie" nr 4/5/6, 1993);
C.P. Estés – "Biegnąca z wilkami" (Zysk i S-ka, Poznań 2001), rozdział II ("Tropienie intruza: pierwsza inicjacja")

Teksty literackie
Wybrane wiersze M. Cyranowicz, J. Roszak, K.E. Zdanowicz, I. Kacperskiej, M. Gałkowskiej, W. Grzegorzewskiej;
Simona Popescu "Wylinka" (Czarne, Wołowiec 2002; fragment, dla chętnych: całość);
Oksana Zabużko – "Siostro, siostro" (WAB, Warszawa 2007; opowiadanie "Dziewczynki");
Terezia Mora – "Osobliwa materia" (Czarne, Wołowiec 2007, opowiadanie "Bufet").

 

3 Jesteśmy polem bitwy, rosnącą barykadą
(o językach walczących)
(12 grudnia 2011)

Teksty teoretyczne
M. Janion – "Kobiety i duch inności" (Sic!, Warszawa 2006), rozdziały: "Bogini Wolności (Dlaczego rewolucja jest kobietą?)" oraz "Ifigenia w Polsce".

Teksty literackie
H. Müller – "Król kłania się i zabija" (Czarne, Wołowiec 2005; wybrane eseje);
H. Müller – "Dziś wolałabym siebie nie spotkać" (Wołowiec 2004);
Izabela Filipiak "Absolutna amnezja" (tCHu, Warszawa 2006);
Wybrane wiersze Kiry Pietrek, Agnieszki Mirahiny, Marii Cyranowicz, Kamili Janiak, Marty Grundwald, Bożeny Umińskiej-Keff, Samanthy Kitsch, Ewy Sonnenberg.

 

4 Jak one kochają?
(o kobiecych dyskursach miłosnych)
9 stycznia, godz. 18.30

Teksty teoretyczne
R. Barthes "Fragmenty dyskursu miłosnego" (KR, Warszawa 1999; wybrane passusy: "Cudowny!", "Mały punkcik na nosie", "Kochać miłość", "Katastrofa", "Chcę zrozumieć", "Wydarzenia, przejścia, przeciwności", "Ciało innego", "Rozmowa", "Dedykacja", "Jesteśmy własnymi demonami", "Powieść/dramat", "Obdarty ze skóry", "Niewyrażalna miłość", "Wygnanie z Wyobraźni", "Fading", "Obrazy", "Kocham cię", "Loquela", "Obsceniczność miłości", "Niepewność znaków");
M. Janion "Fragmenty dyskursu miłosnego" (w:) "Kobiety i duch inności" (Sic!, Warszawa 2006).
J. Brach-Czaina – rozdział "Wniknięcie" (w: "Szczeliny istnienia", skan);

Teksty literackie
N. Miller – "Co jest w miłości najstraszniejsze" (Sic!, Warszawa 2004; fragmenty, dla chętnych całość);
Sarah Kane – "Łaknąć" (skan);
E. Jelinek – "Amatorki" (W.A.B., Warszawa 2005);
Wybrane wiersze M. Podgórnik, I. Iwasiów, J. Bargielskiej, A. Piwkowskiej, A. Wolny-Hamkało.

 

5 Biały atrament, czarne mleko
(o macierzyńskiej mocy i niemocy języka)
23 stycznia, godz. 18.30

Teksty teoretyczne
A. Rich – "Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja" (Sic!, Warszawa 2000), I rozdział;
A. Gajewska – "Macierzyństwo – prezentacja pojęcia w dyskursie feministycznym w Polsce" (skan);
J. Brach-Czaina – rozdział "Otwarcie" (w:) "Szczeliny istnienia".

Teksty literackie
Elif Safak – "Czarne mleko" (WL, Kraków 2011, fragment, dla chętnych całość);
J. Bargielska – "Obsoletki" (Czarne, Wołowiec 2010; fragment, dla chętnych całość);
M. Gretkowska – "Polka" (Warszawa 2001, WAB; fragment, dla chętnych całość);
A. Nasiłowska – "Domino. Traktat o narodzinach" (OPEN, 1995);
Doris Lessing – "Piąte dziecko" (PIW, Warszawa 2007);
J. Budnitz – opowiadanie "Cud" (w:) "Ładne duże amerykańskie dziecko" (Znak, Kraków 2009);
O. Zabużko – opowiadanie "Siostro, siostro" (w:) "Siostro, siostro" (WAB, Warszawa 2007);
M. Kuncewiczowa – "Przymierze z dzieckiem" (Prószyński i S-ka, Warszawa 1999);
O. Fallaci "List do nienarodzonego dziecka";
Wybrane wiersze Krystyny Miłobędzkiej, J. Bargielskiej, J. Fiedorczuk, A. Podczaszy, A. Wolny-Hamkało.

 

6 Matrioszki (o matrylinearnej sztafecie pokoleń,
czyli kobiecych genealogiach)

Teksty teoretyczne:
 
L. Irigaray – "I jedna nie ruszy bez drugiej" ("Teksty Drugie" nr 2000/6);
 L. Irigaray – "Ciało w ciało z matką", przeł. A. Araszkiewicz. Kraków 2000 (skan).

Teksty literackie:
  Majgull Axelsson – "Kwietniowa czarownica" (W.A.B., Warszawa 2002);
  Bożena Keff – "Utwór o Matce i Ojczyźnie", (Kraków 2008);
  Aneta Kamińska – wybrane wiersze z tomu "Traumatka" (niewydanego);
  Judy Budnitz – opowidania "Skąd przychodzimy" i "Matczyzna" (w:) "Ładne duże amerykańskie dziecko" (Znak, Kraków 2009) – dla chętnych!;
 Wiersze M. Cyranowicz i Krystyny Miłobędzkiej.

 

7 Krew nowego przymierza (o menstruacji,
literaturze monstrualnej i radykalnej odnowie znaczeń)

Lektury podstawowe:
 Natalie Angier, Kobieta. Geografia intymna, przeł. Barbara Kopec-Umiastowska, Warszawa 2001 (rozdział Ssawki i rogi. Macica marnotrawna);
 Simone de Beauvoire, Druga płeć, przeł. Gabriela Mycielska, Maria Leśniewska, Warszawa 2007,
rozdz. Dzieciństwo;
 Brach-Czaina J., Błony umysłu, "€žSic!"€, Warszawa 2003 (rozdział Miesiączkowanie);
 Germaine Greer, Kobiecy eunuch, przeł. przeł. Joanna Gołyś i Bożena Umińska, Poznań 2001 (rozdział Wściekła macica);
 Izabela Filipiak, Absolutna Amnezja, "€žObserwator"€, Poznań 1995 (zwłaszcza ostatni rozdział, s. 193-246) - książka do ściągnięcia z chomikuj.pl;
 Irena Krzywicka, Pierwsza krew, Warszawa 2008 (zwłaszcza rozdział VII);
 Zofia Nałkowska, Dzień ten, w tejże: Opowiadania, Warszawa 1984;
 Gloria Steinem, If Men Could Menstruate, "€žMs. Magazine"€, October 1978 ;
 Olga Tokarczuk, E. E., "€žPaństwowy Instytut Wydawniczy"€, Warszawa 1995 (zwłaszcza s. 166-207);
 Izabela Filipiak, Literatura monstrualna, "€žBiuletyn OŚKi"€ 1999, nr 1.

Lektury dodatkowe:
 Kinga Dunin, Polska policja menstruacyjna, "€žEx Libris",€ 1995, nr 80 s. 6-7;
 Maria Janion, Ifigenia w Polsce w tejże: Kobiety i Duch Inności, "€žSic!"€, Warszawa 1996;
 Jerzy Sosnowski, Każdy był małą dziewczynką, "€žEx Libris", 1995 nr 80 s. 4-5;
 Jean-Paul Roux, Krew. Mity, symbole, rzeczywistość, przeł. Marzena Perek, Kraków 1994, rozdział Istota nieczysta.

8 Czy abject może być podmiotem?
Abiekt w literaturze kobiet
(12 marca 2012)

Literatura:
 €žWilgotne miejsca€, Charlotte Roche, Czarna Owca, Warszawa 2009;
 €žMonologi waginy€, Eve Ensler, WAB, Warszawa 2003.

Konteksty:
 Granice zewnętrzne€ [w:] €žCzystość i zmaza€, Mary Douglas, PIW, Warszawa 2007;
 €žUjęcie wstrętu€ z: Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie€, Julia Kristeva, Eidos, Kraków 2007;
 €žCzego się ba思 z: €žPotęga obrzydzenia. Esej o wstręcie€, Julia Kristeva, Eidos, Kraków 2007;
 Od brudu do skalania€ z: Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie€, Julia Kristeva, Eidos, Kraków 2007.

 

9 Jak się wykluwa staruszka?
Własny głos kobiet o przekwitaniu
(26 marca 2012)

Proza/eseistyka
 
€žDoris Lesling, Lato przed zmierzchem, tłum. Barbara Rewkiewicz-Sadowska, WAB, Warszawa 2008
 €žErica Jong, Strach przed pięćdziesiątką. Wspomnienia z pełni życia, tłum. Renata Kopczewska, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 1999, od. s.9-42
 €žOlga Tokarczuk, Prowadź swój pług przez kości umarłych, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2009 (fragmenty), od s.36-41
 €žMargerit Duras, Pisać, tłum. Magdalena Pluta, Wydawnictwo Świat Literacki, Izabelin 2001 (opowiadanie)
 €žDobravka Ugrešić, Życie jest bajką, Znak, Kraków 2011, s. 5-30

Teoretyczne
 €žSimone de Beauvoir, Od lat dojrzałych do starości, w: Druga płeć, s.634-652
 €žGermaine Geer, Zmiana – kobiety i menopauza, tłum. Małgorzata Golewska, Amber, Warszawa 1995, Wstęp oraz rozdział Seks i samotna stara baba lub rozdział Stara żona

 

10 Szwdzkie emancypantki (2 kwietnia 2012)

Literatura
August Strindberg, Historie małżeńskie, przedmowa, tłum. Janusz B. Roszkowski, Warszawa 2006
Victoria Benedictsson, Z mroku, tłum. Izabela Kozłowska i "Wielka księga" (fragmenty), tłum. Dagmara Lewińska, w Kobiety przełomu nowoczesnego w Skandynawii, Gdańsk 2007
Selma Lagerlof, Stara panna Fredrika, tłum. Agnieszka Abramowicz, w Kobiety przełomu nowoczesnego w Skandynawii, Gdańsk 2007
Sofie Elkan, John Hall, tłum. I. Kozłowska, A. Abramowicz, D. Jarosiewicz, D. Lewińska w Kobiety przełomu nowoczesnego w Skandynawii, Gdańsk 2007

Wiersze
Edith Södergran, Wiersze, tłum. Leonard Neuger w Dekada Literacka 1993, nr 8 (68)

Konteksty
Ewa Mrozek-Sadowska, Kobiety przełomu nowoczesnego w Szwecji, w Kobiety przełomu nowoczesnego w Skandynawii, Gdańsk 2007
Leonard Neuger, Wydziedziczona. O poezji Edith Södergran” w Dekada Literacka 1993, nr 8 (68)
Dla chętnych tekst po angielsku, o Selmie Lagerlof, Elin Wagner

 

11 Tove Jansson – gdy kobiety kochają kobiety (16 kwietnia 2012)

Literatura
Tove Jansson, Dolina Muminków w listopadzie, tłum. Teresa Chłapowska, Warszawa ostatnie wydanie 2007
Tove Jansson, Wielka podróż, tłum. Justyna Czechowska, w Res Publica Nowa 11/12 2010
Tove Jansson, Córka rzeźbiarza (fragmenty), tłum. Teresa Chłapowska, Gdańsk 1999

Wiersze
Kristin Berget, Der ganze Weg, tłum. Justyna Czechowska, Gdańsk 2011
Karin Boye, Pewnie, że boli, przekład Magdalena Wasilewska-Chmura

Konteksty
Boel Westin, Słowo, obraz, życie (fragmenty), tłum. Bogumiła Ratajczak, tekst niepublikowany
Ebba Witt-Brattström, Zemsta Nummulita, LiteRacje 1 (14) 2007
Leonard Neuger, Ona czy on? w Z perspektywy tłumacza. Szkice o poezji szwedzkiej, Kraków 1997
dla chętnych tekst o Karin Boye po angielsku

 

12 Tapeta, klosz, wanna (o płci szaleństwa i szaleństwie płci)
(7 maja 2012)

Lektury podstawowe
Charlotte Perkins Gilman, Żółta tapeta, przeł. Klara Naszkowska (w maszynopisie);
Pamiętnik pacjentki, wybór, przedmowy i komentarze Adama Wizla, wstęp i opracowanie Danuta Danek, Kraków 2001;
Sylvia Plath, Szklany klosz, przeł. Mira Michałowska, Warszawa 1975;
Kaja Malanowska, Drobne szaleństwa, Warszawa 2010;
Wielkie szalone, oprac. Sibylle Duda i Luise F. Pusch, przeł. Aleksandra Górska, Warszawa 1999 (rozdziały o Sylvii Plath i Anne Sexton);
Emma Santos, Źle wykastrowana w: Galernicy wrażliwości, wybór, opracowanie i redakcja Maria Janion i Stanisław Rosiek, Gdańsk 1981;
"Jeśli istnieje szaleniec, to jest nim właśnie kobieta" – fragment rozmowy Marguerite Duras i Xaviere Gauthier w: Galernicy wrażliwości, wybór, opracowanie i redakcja Maria Janion i Stanisław Rosiek, Gdańsk 1981.

Lektury dodatkowe
Jaorsław Topolewski, Rozbić triadę. Histeria, kobiecość, feminizm – według Elaine Showalter w: Krytyka feministyczna. Siostra teorii i hisotrii literatury, pod red. Grażyny Borkowskiej i Liliany Sikorskiej, Warszawa 2000;
Krystyna Kłosińska, Miniatury. Czytanie i pisanie kobiece, Katowice 2006 (rozdziały: Figura XIX-wiecznej histeryczki, "Kolekcja wstydliwych gestów).

 

13 Czego chce doña Juana? Umyślna sprośność w literaturze
21 maja 2012 (prowadzenie – Kamila Pawluś)

Proza
Anaïs Nin, Szpieg w domu miłości, przeł. A. Esden-Tempska, Wydawnictwo Literackie,
Kraków 2002, s. 5-35
Christine Angot, Kazirodztwo, przeł. E. Wieleżyńska, W.A. B., Warszawa 2005, s. 7-29, 179-191
Manuela Gretkowska, Kabaret metafizyczny, W.A. B., Warszawa 1997, s. 5-16, 107-112
Erica Jong, Strach przed lataniem, przeł. M. Fabianowska, Zysk i S-ka Wydawnictwo,
Poznań 1998, s. 125-171
Edy Poppy, Anatomia. Monotonia, przeł. K. Bereś, W. A. B., Warszawa 2011, s. 286-290, 306-309
Agnieszka Kłos, Całkowity koszt wszystkiego, Stowarzyszenie Literacko-Kulturalne "Rita Baum", Wrocław 2009, s. 114-117, 94-99

Wiersze
Urszula Kozioł, Nadnagość
Anne Sexton, Miłość kobiety
Milena Rytelewska, Erotyk czuły
Edna St. Vincent Millay, Recuerdo
Kristin Berget, Dzień 17
Agnieszka Mirahina, Przystanek afryka
Anna Świrszczyńska, Odwaga

Teksty teoretyczne
Erica Jong, Czego chcą kobiety? Chleba, róż, seksu i władzy, przeł. R. Kopczewska, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2003, s. 110-134
Luce Irigaray, Ta płeć (jedną) płcią niebędąca, przeł. S. Królak, WUJ, Kraków 2010, s.71-89
Simon de Beauvoir, Druga płeć, przeł. G.Mycielska, Czarna Owca, Warszawa 2003, s. 699-732 (dla chętnych)

 

14 Kobieta jako strażniczka bycia
w twórczości Laury (Riding) Jackson
4 czerwca 2012 (prowadzenie – Julia Fiedorczuk)

Spis lektur
Wybór wierszy
opowiadania: Ze strony Ewy, W końcu i Bajka o rzucaniu kośćmi z książki: "Korona dla Hansa Andersena"
"Definitions and Generalizations", "How Women Are Not as Men" i "The Bondage", z książki: "The Word Woman and Other Related Writings"

 

15Kobiety między utopią a antyutopią
18 czerwca 2012 (prowadzenie – Julia Fiedorczuk)

Literatura
Margaret Atwood, Opowieść podręcznej;
Tamara Bołdaj-Janowska, Rzeczy uprzyjemniające;
Starhawk, Piąty święty żywioł;
Olga Tokarczuk, Heterotopia;

 

16 Kobiety, nomadki, nomatki
8 pażdziernik 2012 (prowadzenie – Natalia Malek)

Literatura
Bowles, Jane, Wszystko jest przyjemne, w: Proste Przyjemności, tłum. Paweł Lipszyc.
PIW: Warszawa, 2004.
Danticat, Edwidge. Oddech, oczy, pamięć, tłum. Maria Olejniczak-Skarsgard. G+J: Warszawa, 2007.
Kincaid, Jamaica. Autobiografia mojej matki, tłum. Ewa Horodyska. PIW: Warszawa, 1998. s. 93-101.
Kingston, Maxine Hong. Białe Tygrysy, w: Kobieta-Wojownik, tłum. Jolanta Koazak. PIW: Warszawa, 1992.
Cisneros, Sandra. Wiersze, w: My Wicked Wicked Ways. Turtle/Knopf: Nowy Jork, 1992. tłum. Natalia Malek. niepublikowane.

 

17 Badania terenowe nad ukraińskim gwałtem
(i gwałtownym seksem)
12 listopad 2012, prowadząca: Aneta Kamińska

Literatura
Oksana Zabużko, Badania terenowe nad ukraińskim seksem, tłum. Katarzyna Kotyńska, WAB, Warszawa 2003, 2008. (zalecane w całości; dla zapracowanych wybrane fragmenty).
Natalka Śniadanko, Kolekcja namiętności czyli przygody młodej Ukrainki, tłum. Katarzyna Kotyńska i Renata Rusnak, Czarne, Wołowiec 2004. (zalecane w całości; dla zapracowanych wybrane fragmenty).
Sofija Anduchowycz, Siomga, tłum. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2009. (zalecane w całości; dla zapracowanych wybrane fragmenty)
Albina Pozdniakowa, Po drugiej stronie kołdry, tłum. Aneta Kamińska (fragment).
wiersze Oksany Zabużko, Albiny Pozdniakowej, Luby Jakymczuk, Chrystii Wenhryniuk.

 

18 Kanoniczki, apokryfki, anarchomistyczki – o niepoprawnych epifaniach w pisarstwie kobiet 14 styczeń 2013

Literatura
Hildegarda von Bingen – Modlitwy, tłum. Katarzyna Wiwer; fragmenty "Hildegarda z Bingen" Sabina Flanagan PIW, tłum. Robert Sodół; Widzenia – fragmenty "Hildegardy z Bingen Wizja świata" Anna Kieturakis i Leszek Bartoszewski
Św. Teresa z Ávili, fragmenty "Twierdzy wewnętrznej" i poezje
Św. Faustyna Kowalska, fragmenty "Dzienniczka" św. Faustyny

Teksty teoretyczne:
Jean Noël Vuarnet – "Ekstazy kobiece" (fragmenty) tłum. Krzysztof Matuszewski

Eseistyka:
S. Weil, "Świadomość nadprzyrodzona" (pdf; tłum. A. Olędzka-Frybesowa), fragmenty następujące:
- Gustave Thibon, fragment "Wprowadzenia" (s. 20-39)
- SW, "Prolog" (s. 43-45)
- SW, rozdział "Rozum, ateizm, wiara" (s. 47-65)
- SW, rozdział "Społeczeństwo – religia", passusy: 1-5 (s. 437-461) oraz 12 (Chrześcijaństwo – Kościół, s. 506-512).

Powieści:
Zeruya Shalev – "Mąż i żona", tłum. Agnieszka Jawor-Polak (W.A.B 2004; skan)
Swietłana Wasilienko "Głuptaska" (tłum. Jerzy Czech, Czarne, Wołowiec 2007; skan)
Lidia Amejko – opowiadania "Legenda na dzień świętej Apolonii, Panny i Męczennicy" oraz "Legenda na dzień świętej Janiny O., Służebnicy Obrąbka" z: "Żywoty świętych osiedlowych" (całość będzie do czytania na 28

 

19 Mistycyzm osiedlowy Lidii Amejko 28 stycznia 2013
spotkanie z autorką

Literatura
Dramat Męka Pańska w butelce ("Dialog" 5/ 1995)
Dramat Farrago ("Dialog" 9/ 1997)
Dramat Nondum ("Dialog" 12/ 2002)
Fragmenty ze zbioru opowiadań Głośne historie (Warszawa 2003)
(Uriel, Gumajka, Longinus, Viator in fabula, Pan Dwadrzewko, Mówienie jest nawykiem rąk, Siostry, Życiorys, Bibliotekarz, Z życia dusz)
Fragmenty z książki Żywoty świętych osiedlowych (Warszawa 2007) - dla chętnych całość
Dla chętnych (lub tych, którzy wolą dramaty oglądać, niż czytać) do
ściągnięcia spektakle wg sztuk Amejko

 

20 Czeskie podróżniczki i migrantki 11 luty 2013

Literatura
Petra Hůlová, Czas czerwonych gór, przeł. Dorota Dobrew
Radka Denemarková, Pieniądze od Hitlera, przeł. Olga Czernikow
Barbora Gregorová, Kamień-góra-papier (fragment)
Viola Fischerová, wiersze, przeł. Franciszek Nastulczyk
Tekst teoretyczny
Hanna Mamzer, Tożsamość w podróży, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2003.

 

21 Spotkanie literackie z Lucyną Marzec i Ewą Kraskowską
18 lutego 2013

 

22 Sagą w mur patriarchatu,€“
o domowych her-stories Joanny Bator i Ingi Iwasiów
11 luty 2013

 Joanna Bator
- Kobieta (Twój Styl, Warszawa 2002)
- Piaskowa Góra (WAB, Warszawa 2009)
- Chmurdalia (WAB, Warszawa 2010)
- Ciemno, prawie noc (WAB, Warszawa 2012)
 Inga Iwasiów 
- Pani redaktor nie tańczy
- Bambino (Świat Książki, Warszawa 2008)
- Ku słońcu (Świat Książki, Warszawa 2010)
- Na krótko (Wielka Litera, Warszawa 2012)
- fragment Gender dla średnio zaawansowanych. Wykłady szczecińskie. (WAB, Warszawa 2004)
- Wiersze

 

23 Szklane drzwi w palisadzie mitów. O spektrum autyzmu.
25 marca 2013
Temple Grandin napisała: "Do (szklanych, automatycznych) drzwi należy się zbliżać powoli i nie robić nic na siłę; w przeciwnym razie można je rozbić. Związki z ludźmi są podobnej natury. Jeśli robi się coś na siłę, wzajemny kontakt jest niemożliwy. Jeden gwałtowny ruch może wszystko zepsuć."("Byłam dzieckiem autystycznym.")
Mitów o autyzmie jest bardzo dużo, mieszają się z faktami. Niektórzy sądzą, że autyzm wczesnodziecięcy mija z wiekiem, a dziewczynki na pewno tego nie mają. Że autystysta to geniusz zamknięty w swoim bezpiecznym świecie, wolny od lęków i trosk.
Zastanowimy się, jakie jest prawdziwe życie z autyzmem, jak można opisać to, co niezrozumiałe, inne, fascynujące i groźne. Porozmawiamy o systemie, który powinien porządkować otrzymane od zmysłów informacje, o teorii umysłu, neuronach lustrzanych oraz innych ciekawych zagadnieniach. O tym, kim jest terapeut(k)a i do czego może się przydać.

Literatura
Brauner, A., Brauner, F. (1988), Dziecko zagubione w rzeczywistości. Historia autyzmu od czasów baśni o wróżkach. Przeł. T. Gałkowski (fragmenty);
Berman, S. (2010) Dziewczyna, która pływała z delfinami. Przeł. M. Moś (fragmenty, dla chętnych całość);
Williams, D. (2005) Nikt nigdzie Przeł. P. Gryz i M. Klimek- Lewandowska (fragmenty, dla chętnych całość);
Chylińska, A. (2012) Zezia i Giler (fragmenty);
Grandin, T., Johnson, C (2011). Zrozumieć zwierzęta. Wykorzystane tajemnic autyzmu do rozszyfrowania tajemnic zwierząt. Przeł. K. Puławski (fragmenty);
Preiβmann, C. (2012) Zespół Aspergera Przeł. J. Arentewicz (fragmenty, dla chętnych całość);
Aspergia –zaginiona cywilizacja (2002) (źródło: zablokowana strona aspergia.com);
Pisula, E. O dziecku autystycznym
Joanna Święcicka, Uczeń z zespołem Aspergera. Praktyczne wskazówki dla nauczyciela.
Na dobry poczatek... (Blog)
Paulina Głaska, Deficyty w rozwoju teorii umysłu a funkcjonowanie poznawcze dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
Aleksandra Maciarz, Autyzm- jakościowe zaburzenie relacji międzyludzkich
David Rose, Rachel Carlyle, Autyzm i zespół Aspergera za rzadko rozpoznawane u kobiet. Tłum. Joanna Morga
Joanna Moorhead, Autyzm to też kobiecy problem. Tłum. Paulina Jurek
Małgorzata Grygiel, Zaburzenia sensoryczne u osób z autyzmem - słuch
Co to jest autyzm i z czym się wiąże: Dzień dobry, Państwa syn ma autyzm

Dla chętnych
Gallardo, M., Gallardo, M.(2012) Maria i ja. Przeł. B. Majewska;
Pisula, E. (2012). Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej.
Frith, U. (2005). Asperger i zespół Aspergera.
W: U. Frith (red), Autyzm i zespół Aspergera. Przeł. B. Godlewska.

Filmy
Miguel Gallardo: Podróż Marii, Akademia Specjalistów
A jak autyzm
O neuronach lustrzanych (wykład Vilayanura Ramachandrana)
Światu potrzeba umysłów różnego rodzaju (wykład Temple Grandin)
Taylor Morris, Moja historia
Faith Jegede, Czego nauczyłam się od moich braci z autyzmem
Tomasz Leleń, Inny szuka szczęścia
Daniel Tammet, Różne sposoby spostrzegania
Opowieść ojca. Przez mongolskie stepy w poszukiwaniu cudu.
Temple Grandin

 

24 Kokon czy kaftan? - o dojrzewaniu i więzach rodzinnych
w prozie najmłodszych autorek polskich.

8 kwietnia 2013, godz. 18.30
prowadzenie: Katarzyna Hagmajer Kwiatek

Literatura
Dominika Dymińska, Mięso
Kaja Malanowska, Patrz na mnie, Klaro
Agnieszka Drotkiewicz, Teraz

Kontekstowo
Zośka Papużanka, Szopka
Dorota Masłowska, Kochanie, zabiłam nasze koty

 

25 Tęsknota za Kapsztadem?
22 kwietnia 2013, godz. 18.30
prowadzenie: Renata Senktas i Miłka Stepień

Literatura
Ingrid Jonker, Tęsknota za Kapsztadem, przekład Jerzy Koch

 

26 KOMIKS
6 maja 2013, godz. 18.30
prowadzenie: Maria Cyranowicz

Literatura
Olga Wróbel "Ciemna strona księżyca"
Marzena Sowa i Sylvain Savoia "Marzi"
Marjane Satrapi "Persepolis"
Endo "Projekt człowiek"
Alison Bechdel "Fun Home"
Rosalind B.Penfold "Kochać zbyt mocno (Kapcie potwora)"
Dominika Węcławek "Czwórka na pokładzie"

 

27 Animowane obrazy kobiet
20 maja 2013, godz. 18.30
prowadzenie: Agnieszka Kozłowska
Współczesna proza i poezja kobiet przemawia mocnym głosem. Obrazy doświadczenia kobiecego, przemiany tożsamości Polek, krytyczny namysł nad rzeczywistością budują zróżnicowane narracje, w których prywatne miesza się, łączy i wchodzi w spór z publicznym. Co dzieje się w filmie animowanym, innym znaczącym tekście kultury? Jakie obrazy kobiet rysują i animują reżyserki, jakie obrazy się
z tych filmów wyłaniają? Na czym polega emancypacja? Ile jest prywatnego, a ile publicznego? Warto też zastanowić się nad tym, co miłośniczkom literatury może dać spotkanie z filmem animowanym?

Lektury kontekstowe
"ha!art", 38 (2/2012), rozmowa redakcyjna (Hanna Margolis, Agnieszka Kozłowska, Adam Trwoga) - Nowatorskie ,,małe narracje", czyli o animacjach robionych przez kobiety
"FA-art", 1-2 (75-76) 2009, Wyjść poza strukturę romansu. O filmach animowanych realizowanych
przez kobiety rozmawiają Katarzyna Czeczot, Agnieszka Kozłowska, Agnieszka Mrozik i Ewa Toniak

Obejrzymy w całości lub fragmentach filmy m.in.: Małgorzaty Bosek, Marty Pajek, Ewy Borysewicz, Agi Jarząbowej

 

28 Dziewczynka na szpilkach, czyli o literaturze, kuśtykaniu
i (nie)pewnym kroku dziewcząt

10 czerwca 2013, godz. 18.30
prowadzenie: Natalia Malek
Seminarium poświęcone najnowszej prozie i poezji, które chcą oddać perspektywę dziewczynek. Zbadamy, na ile możliwe jest dotrzymanie kroku dojrzewającej kobiecie, w jakich momentach zaczynamy chwiać się, i kiedy przychodzi dla kobiet czas na wyprostowaną postawę!

Lektury
 
Chutnik, Sylwia. Dzidzia. Świat Książki: Warszawa, 2010. Fragmenty
 Cisneros, Sandra. Dom na ulicy Mango. Vintage Books: Nowy Jork, 1991. Fragmenty w tłum. Natalii Malek
 Kuncewiczowa, Maria. Cudzoziemka. Instytut Wydawniczy Pax: Warszawa, 1980. Fragmenty
 Morrison, Toni. The Bluest Eye. Vintage Books: Nowy Jork, 2007. Przedmowa w tłum. Natalii Malek
 Spivak, Gayatri Chakravorty. "Can the Subaltern Speak?"
 Tulli, Magdalena. Włoskie szpilki. Wydawnictwo Nisza: Warszawa 2011. Fragmenty

 

29 Prababka Mary wymiata!
14.10.2013, godz. 18.30
Podczas pierwszego spotkania będziemy rozmawiać o kanonicznym i „źródłowym” dziele feminizmu – Wołaniu o prawa kobiety Mary Wollstonecraft z 1789 roku (wyd. Mamania, Warszawa 2011, przekład zbiorowy, seria „Prababki”). Posłuchamy, czy w głosie prababki
z XVIII pobrzmiewają wciąż bliskie tam tony, i poszukamy echa tamtego wołania we współczesnej polskiej poezji.

Lektury
Wołanie o prawa kobiety
, Mary Wollstonecraft, (fragmenty), wyd. Mamania, Warszawa 2011, przekład zbiorowy, seria "Prababki"

 

30 Demistyfikacja kobiecości
28.10.2013, godz. 18.30
Druga lektura to kolejny must read, bez którego nie przelałaby się na świecie druga fala feminizmu – Mistyka kobiecości Betty Friedan z 1963 roku (wyd. Czarna Owca, Warszawa 2012, przełożyła Agnieszka Grzybek, seria „Biblioteka Kongresu Kobiet”). W kontekście tego klasycznego dzieła przeczytamy m.in.:
fragmenty powieści Miejsce dla kobiet Marilyn French (wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1994);
wiersze i Szklany klosz Sylvii Plath;
fragmenty książki Zła matka Ayelet Waldman (Znak, Kraków 2011);
Małe lisy Justyny Bargielskiej (Czarne, Wołowiec 2013).

 

31 Pułapki myślenia o zmianie
18.11.2013, godz. 18.30
Na kolejnym spotkaniu Wspólnego Pokoju będziemy rozmawiać o książce Bell Hooks "Teoria feministyczna" wyd. Krytyki Politycznej, tłum. Ewa Majewska – czyli o tym, jak mężczyźni i kobiety powinni się zmienić, aby zmienić kulturę na mniej opresyjną dla wszystkich, a zwłaszcza kobiet. Bez przemiany mentalnej nie można zmienić warunków społecznego życia, a ponieważ jest ona trudniejsza niż zmiany legislacyjne, warto zapytać o to, co powoduje, że kobiety i mężczyźni zamiast postępować racjonalnie, podporządkowują się różnorakim schematom poznawczym.
 Bell Hooks, Teoria feministyczna, wyd. Krytyki Politycznej, tłum. Ewa Majewska, 2013;
 Elizabeth Badinter, Fałszywa ścieżka, wyd. W.A.B., 2005;
 Pola Gojawiczyńska, Dziewczęta z Nowolipek.

 

32
27.01.2014, godz. 18.30
Kim były kobiety zaangażowane w komunizm? Dlaczego stawały się komunistkami i co miała do tego płeć? Jaka była ich pozycja w ruchu robotniczym i w partii? Jak wyglądała ich wizja lepszego świata, także dla kobiet? Odpowiedzi na te pytania poszukamy w tekstach wspomnieniowych polskich działaczek komunistycznych przed- i powojennych,
w publicystyce komunistycznych teoretyczek i utworach literackich radykalnie lewicowych pisarek.
Prowadzenie Agnieszka Mrozik
Lektury
  Romana Granas, "Gruba Ceśka" (r. Gruba Ceśka, Komuna "na Milsza") -
  Maria Kamińska, "Ścieżkami wspomnień" (r. Panna Stefania, Uczę się przemawiać, W Berlinie, Z dziedziny moralności)
  Jadwiga Siekierska "Kartki z przeszłości" (r. Rewolucja i pensjonarki, O "wolnej miłości", "konserwatyzmie" Marchlewskiego i "cioci Broni", KUNZ - czyli komunistyczna wieża Babel)
  Janina Broniewska "Maje i listopady" (fragm. rozdz. Powrót ojca marnotrawnego)
 
Zofia Dzierżyńska "Lata wielkich bojów" (r. Na "Serbii", Na "Serbii" (ciąg dalszy))
  Celina Budzyńska "Strzępy rodzinnej sagi" (r. Krochmalna 56 - lata świetności, Dwie fotografie, Znowu Moskwa, O Stachu, Przedpiekle, Po tamtej stronie muru, Cela nr 1, Śledztwa, Po wyroku, Etapy, etapy).

Uwagi
Większość tekstów będę rozsyłała uczestnikom zajęć w formie skanów (wszystkie teksty teoretyczne, wybory wierszy oraz fragmenty powieści);
Niektóre teksty teoretyczne są oznaczone jako dodatkowe, dla chętnych, warto je jednak przeczytać, bo poszerzy to perspektywę rozmowy (to samo dotyczy powieści, których skanować w całości nie będę, ale chciałabym, żeby w miarę możliwości je przeczytać);
Ramowy plan spotkań może ulec drobnym zmianom;
Proszę również zgłaszać własne propozycje tekstów teoretycznych i literackich, o których chcielibyście rozmawiać
.